50 năm bảo đảm kỹ thuật cho những cánh bay

Sửa chữa máy bay trực thăng tại Nhà máy A42.  Ảnh: CÔNG GIANG

Sau khi thành lập, Xưởng A42 nhanh chóng ổn định biên chế, tổ chức và bước vào thực hiện nhiệm vụ sửa chữa, phục hồi, bảo quản các loại máy bay tại sân bay Biên Hòa, đồng thời cử các đoàn công tác đến các sân bay khác thu hồi máy bay và bảo quản tại chỗ. Trong hai năm 1975, 1976, Nhà máy đã thu hồi được 293 máy bay và 405 động cơ hàng không. Công tác tổ chức, quản lý và điều hành sản xuất nhanh chóng đi vào nền nếp. Các dây chuyền sản xuất được sắp xếp lại cho phù hợp với nhiệm vụ và lực lượng, hướng tới xây dựng Xưởng A42 thành Nhà máy đại tu máy bay phản lực và trực thăng hệ 2. Từ năm 1975 đến năm 1981, Xưởng A42 đã sửa chữa được 23 máy bay F-5, 34 máy bay A-37, 163 máy bay trực thăng UH-1 và 198 động cơ T-53 - L13B và 131 động cơ J-85, đáp ứng yêu cầu bảo đảm máy bay và trang bị kỹ thuật cho các đơn vị Không quân phía Nam huấn luyện và chiến đấu góp phần bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc.

Đầu những năm 1980, khi máy bay hệ 2 không còn hoạt động, lãnh đạo, chỉ huy Nhà máy đã tìm hướng đi mới, duy trì lực lượng lao động được đào tạo cơ bản, có tay nghề cao để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tương lai. Trong quá trình chuyển hướng nhiệm vụ sang sửa chữa kỹ thuật hàng không hệ 1, một số cán bộ, công nhân kỹ thuật được đến đơn vị bạn tìm hiểu, học hỏi công nghệ sửa chữa trực thăng, tự lắp đặt máy kiểm tra; nhiều trang thiết bị hệ 2 được sử dụng phục vụ cho nhiệm vụ sửa chữa mới. Với sự hỗ trợ của Quân chủng Không quân và Bộ Quốc phòng, Nhà máy dần dần xây dựng được đội ngũ cán bộ, chuyên viên giỏi, đáp ứng được nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới. Trong nhiều năm phấn đấu liên tục, Nhà máy đã sửa chữa lớn triệt để được các loại máy bay trực thăng họ Mi.

Trong suốt một thập kỷ sau đó, tình hình động cơ phản lực của Không quân hết sức khó khăn do thiếu động cơ thay thế, hàng chục máy bay MiG-21 Bis không hoạt động được. Bộ Quốc phòng đầu tư dự án sửa chữa lớn động cơ R25-300 cho Quân chủng Không quân. Đây là dây chuyền đồng bộ và hiện đại, phát huy năng lực sửa chữa động cơ R13-300, R25-300. Từ năm 1994 đến năm 2005, Nhà máy đã sửa chữa cục bộ 32 động cơ R25-300 và 4 động cơ R13-300, sửa chữa lớn 54 động cơ R25-300, góp phần giải quyết khó khăn cho các đơn vị Không quân.

Để phù hợp với quá trình phát triển thành một xí nghiệp công nghiệp quốc phòng lớn, ngày 11-6-1992, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 263/QĐ-TM, đổi tên Xưởng A42 thành Nhà máy A42. Đây là sự kiện có ý nghĩa sâu sắc trên con đường phát triển của Nhà máy. Từ năm 1992 đến năm 2000, Nhà máy đã phát huy tinh thần tự lực, tự cường vươn lên làm chủ khoa học kỹ thuật và công nghệ, từng bước hiện đại hóa và mở rộng để Nhà máy A42 có đủ năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sửa chữa kỹ thuật hàng không trong nước và trong khu vực.   

Từ năm 2001 đến nay, Nhà máy tiếp tục phát huy năng lực công nghệ, mở rộng sản xuất, không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Quân chủng trong giai đoạn mới. Bước vào những năm đầu thế kỷ XXI, nhiệm vụ của Quân đội, Quân chủng ngày càng nặng nề. Các đơn vị trong Quân chủng được trang bị thêm nhiều loại vũ khí, trang bị hiện đại; đặc biệt là các đơn vị Không quân...  Nhà máy đã chuyển hướng sản xuất, sửa chữa sản phẩm truyền thống, tiến hành đầu tư máy móc, trang thiết bị công nghệ hiện đại, sản xuất vật tư kỹ thuật thay thế khi nguồn nhập ngoại ngày càng khó khăn. Các sản phẩm do Nhà máy tự sản xuất đã góp phần quan trọng để Nhà máy hoàn thành tốt nhiệm vụ sửa chữa máy bay, trang bị kỹ thuật cho các đơn vị Không quân sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện bay và bảo đảm an toàn bay.

Với thành tích đặc biệt xuất sắc trong phục vụ chiến đấu, sản xuất và kinh doanh, Nhà máy A42 được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 2 Huân chương Chiến công hạng Nhì, 1 Huân chương Chiến công hạng Ba, 1 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ,1 Bằng khen của Bộ Tổng tham mưu QĐND Việt Nam, 11 Danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng”; 3 phân xưởng được tặng Huân chương Chiến công hạng Ba và 3 cá nhân được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhì; hàng trăm cá nhân được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba. Đặc biệt, ngày 29-8-1984, Phân xưởng 1 (Phân xưởng Máy bay trực thăng) được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, đây là đơn vị đầu tiên của Ngành Kỹ thuật Không quân được nhận danh hiệu cao quý này…

Kế thừa và phát huy truyền thống của các thế hệ đi trước, toàn thể cán bộ, công nhân, viên chức quốc phòng và lao động hợp đồng của Nhà máy hôm nay đang ra sức phấn đấu xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, luôn nêu cao ý thức cảnh giác cùng với các lực lượng vũ trang và toàn dân làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lục thù địch trong tình hình mới; không ngừng nâng cao chất lượng sửa chữa thiết bị hàng không, coi trọng nhiệm vụ sửa chữa trực thăng, động cơ phản lực hàng không; tiếp tục đẩy mạnh việc Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, ra sức phấn đấu xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu, Nhà máy vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao.