Nửa thế kỷ chiến đấu và phục vụ chiến đấu

Trung tướng Nguyễn Văn Hiền- Uỷ viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân chủng PK-KQ cùng đoàn công tác sang thăm Cộng hoà Dân chủ nhân dân Lào bằng máy bay của Lữ đoàn 918. 

Thượng tá Đào Ngọc Xuân - Chính uỷ Lữ đoàn 918.

Ngay sau khi ra mắt chính thức, Trung đoàn tập trung thực hiện nhiệm vụ tiếp nhận trang bị vũ khí chiến lợi phẩm, tổ chức huấn luyện chuyển loại cho đội ngũ phi công và cán bộ kỹ thuật. Sau thời gian ngắn, đầu tháng 8-1975, Trung đoàn đã tổ chức thực hành bay, bước đầu làm chủ vũ khí, trang bị, xây dựng lực lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Chấp hành chỉ thị của cấp trên, Trung đoàn đã nghiên cứu phương án sử dụng máy bay vận tải quân sự C-130, C-119K bay huấn luyện đường dài Sài Gòn - Hà Nội và ngược lại, kết hợp chở bộ đội và hàng quân sự. Sau hơn một tháng huấn luyện chuyển loại, đầu tháng 9-1975, chuyến bay lịch sử từ sân bay Tân Sơn Nhất ra sân bay Gia Lâm đã được thực hiện đúng kế hoạch, bảo đảm an toàn tuyệt đối, đây là chuyến bay mở đầu cho các hoạt động bay vận tải Bắc - Nam của Trung đoàn. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam, Trung đoàn đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hi sinh, trực tiếp tham gia chiến đấu 31 trận, ném hơn 1.000 quả bom và 732 quả đạn cối, loại khỏi vòng chiến hàng trăm tên địch, phá hủy nhiều xe quân sự, công trình chiến đấu và kho tàng của địch, thực hiện nhiều chuyến bay trinh sát chiến trường, cung cấp nhiều thông tin tình báo có giá trị cho Bộ Tổng Tham mưu chỉ huy, điều hành chiến đấu góp phần không nhỏ vào chiến thắng vang dội của quân và dân ta trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam. 

Đại tá Đỗ Văn Lành - Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 918 (người thứ 2 từ trái sang) hiệp đồng tổ bay trước khi thực hiện nhiệm vụ.

Giai đoạn 1980 - 1987, Trung đoàn tiếp nhận máy bay vận tải quân sự AH-26. Với ý chí và nghị lực của đội ngũ cán bộ, phi công, nhân viên bay, thợ máy đã hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập và chuyển loại khí tài mới. Sử dụng hiệu quả máy bay AH-26 vào nhiệm vụ vận tải, chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và chi viện chiến trường Cam-pu-chia; tổ chức thực hiện gần 1.000 chuyến bay vận chuyển bộ đội, vũ khí, lương thực, thuốc men ra mặt trận và đón thương binh về tuyến sau, góp phần làm tăng hiệu suất chiến đấu của các đơn vị quân tình nguyện và giảm đáng kể thương vong cho bộ đội, giúp nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi họa diệt chủng. Ghi nhận và đánh giá cao thành tích đặc biệt xuất sắc trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu, ngày 28-8-1985, Đơn vị được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Đây là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước, là vinh dự, tự hào của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn trong xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và phát triển. 

Bước vào thập niên 90, phát huy tinh thần độc lập, tự chủ, Trung đoàn đã có nhiều biện pháp tích cực trong quản lý và khai thác có hiệu quả các trang bị kỹ thuật hiện có. Cán bộ, chiến sĩ, của Trung đoàn luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, SSCĐ cao với tinh thần “Người sẵn sàng, máy bay và các phương tiện sẵn sàng, có lệnh là cất cánh, thực hiện nhiệm vụ kịp thời”. Cán bộ, chiến sĩ, nhân viên toàn Trung đoàn tích cực nghiên cứu, học tập, rèn luyện bản lĩnh ý chí chiến đấu, thường xuyên đổi mới nâng cao tiến độ và chất lượng huấn luyện bay, huấn luyện chuyên ngành, thực hiện hàng nghìn chuyến bay vận chuyển quân sự, hàng trăm chuyến bay chuyên cơ, bay tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, bay nhiệm vụ quốc tế; tham gia nhiều cuộc diễn tập lớn với nhiệm vụ bay trinh sát, quan sát trên biển, bay thả dù tiếp tế cho bộ đội trên đảo. Đặc biệt trong trận lũ lịch sử tại Miền Trung năm 1999, Trung đoàn đã thiết lập cầu hàng không, bay cả ban ngày và ban đêm, vận chuyển hàng trăm tấn lương thực, thực phẩm, thuốc men tiếp sức cho đồng bào miền Trung ruột thịt.

Trong giai đoạn mới, với chủ trương xây dựng Quân chủng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, theo hướng “tinh, gọn, mạnh” được sự quan tâm của cấp trên, Trung đoàn được đầu tư mua sắm các loại máy bay mới (Casa 212, Casa 295) làm nhiệm vụ vận tải quân sự, quan sát, trinh sát và tuần thám biển và thực hiện các nhiệm vụ dân sinh. Trước yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, lãnh đạo chỉ huy Trung đoàn đã có nhiều chủ trương, giải pháp lựa chọn, xây dựng nguồn lực phi công, thành viên bay có đủ phẩm chất, năng lực và trình độ chuyên môn kỹ thuật để khai thác, sử dụng hiệu quả những khí tài mới, hiện đại được trang bị. 

Ngày 22-5-2013, Bộ Quốc phòng đã ký ban hành Quyết định số 1682/QĐ-BQP về việc tổ chức lại Trung đoàn không quân 918 thành Lữ đoàn không quân 918 thuộc Quân chủng PK-KQ. Những năm gần đây, Lữ đoàn tiếp tục thực hiện quá trình chấn chỉnh tổ chức biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, tập thể đơn vị đã nâng cao tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo, quyết tâm hoàn thành tốt các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra, có nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc như: Sẵn sàng chiến đấu; tổ chức QLVT, QLĐHB chặt chẽ; huấn luyện và bảo đảm an toàn bay. Kết hợp chặt chẽ giữa bay huấn luyện với bay trinh sát, tuần tiễu để nắm chắc tình hình trên biển và các nhiệm vụ dân sinh theo lệnh của Quân chủng. Tổ chức và tham gia diễn tập, cơ động lực lượng, hội thi, hội thao, phục vụ Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam năm 2022, 2024… Năng lực lãnh đạo toàn diện và chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Lữ đoàn tiếp tục được củng cố tăng cường, đáp ứng mọi yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Cùng với thực hiện nhiệm vụ chính trị trọng tâm, Lữ đoàn đã tiến hành tốt công tác dân vận và các phong trào thi đua, hỗ trợ nhân dân trên địa bàn đóng quân phòng chống lụt bão; tổ chức các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, phụng dưỡng Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng… với nhiều hoạt động, hiệu quả thiết thực, để lại dấu ấn, hình ảnh tốt đẹp trong lòng Nhân dân. Với những chiến công và thành tích vẻ vang trong suốt 50 năm qua, Lữ đoàn đã vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân và tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: 01 Huân chương Quân công hạng Nhì; 01 Huân chương Quân công hạng Ba; 04 Huân chương Chiến công hạng Nhất; 02 Huân chương Chiến công hạng Nhì; 01 Huân chương Chiến công hạng Ba; 02 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì, 01 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba; 01 Huân chương Ăng-co của Nhà nước Cam-pu-chia…

 Nửa thế kỷ xây dựng, chiến đấu, trưởng thành là chặng đường lịch sử đầy thử thách, gian lao nhưng rất vẻ vang của Lữ đoàn không quân 918 Anh hùng. Bằng sức lực, trí tuệ và máu xương các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn luôn luôn giữ vững ý chí chiến đấu, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, “Người chiến sĩ PK-KQ ưu tú” và truyền thống đơn vị Anh hùng, không ngừng nỗ lực vươn lên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, viết nên những trang sử, truyền thống tiêu biểu của Lữ đoàn.