Kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Sư đoàn Phòng không 363 (19-5-1965/19-5-2025):
60 năm tự hào chiến công canh biển, trời Tổ quốc
Cách đây 60 năm, trước yêu cầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, để bảo vệ các mục tiêu trọng yếu trên Miền Bắc, bảo vệ giao thông vận chuyển và chi viện cho chiến trường Miền Nam, ngày 19-5-1965, Bộ Quốc phòng quyết định thành lập Bộ Tư lệnh Phòng không Hải Phòng (nay là Sư đoàn Phòng không 363).

Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 184, Trung đoàn 213 huấn luyện, SSCĐNgay sau ngày thành lập, được sự quan tâm của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng PK-KQ, sự giúp đỡ tận tình của quân và dân TP Hải Phòng, ngày 11-7-1965, đơn vị đã lập công xuất sắc, bắn rơi 1 máy bay F-104 của giặc Mỹ trên bầu trời An Hồng (An Hải, Hải Phòng). Đây là sự kiện lịch sử đánh dấu sự phát triển vượt bậc của đơn vị. Chiến công đó làm nức lòng cán bộ, chiến sĩ, góp phần cổ vũ ý chí quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ của quân và dân ta.
Với tinh thần “Thà chết không chịu rời mâm pháo”, “Còn một người một khẩu pháo cũng tiến công”, phát huy chiến thắng trận đầu, nêu cao quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã chủ động khắc phục mọi khó khăn, sáng tạo nhiều cách đánh hay, thường xuyên nghiên cứu, nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật, chiến dịch tác chiến phòng không, thực hiện càng đánh càng mạnh, hiệu suất chiến đấu ngày càng cao và trưởng thành nhanh chóng, vững chắc về mọi mặt. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn đã cơ động chiến đấu trên 11 tỉnh, thành phố, tham gia hàng nghìn trận đánh. Đặc biệt, Sư đoàn đã tham gia 4 chiến dịch lớn: Sấm Rền - Đường 5 (năm 1967); Biển Lửa (năm 1967); Bình Trị Thiên (1971-1972) và Chiến dịch phòng không bảo vệ Hà Nội - Hải Phòng (tháng 12-1972); bắn rơi 381 máy bay, 82 chiếc rơi tại chỗ, gồm 12 kiểu loại của đế quốc Mỹ (trong đó có 12 chiếc B-52; 1 chiếc F-111), tiêu diệt và bắt sống nhiều giặc lái..
Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn luôn giữ vững và phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”,“Người chiến sĩ PK-KQ ưu tú”, viết nên truyền thống vẻ vang “Anh dũng chiến đấu, bám chốt kiên cường, chiến thắng vẻ vang, khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ, đoàn kết hiệp đồng, lập công tập thể, xây dựng vững mạnh, trưởng thành nhanh chóng”. Với thành tích đặc biệt xuất sắc, Sư đoàn đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý: 1 Huân chương Độc lập hạng Nhất, 11 Huân chương Quân công, 1.014 Huân chương Chiến công các loại. Sư đoàn có 16 tập thể và 12 cá nhân được phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (LLVTND). Trong đó, Trung đoàn 213 và Trung đoàn 238 được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND lần 2, thời kỳ đổi mới.
Ngày nay, cùng với sự phát triển của đất nước và yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Đảng ủy, Chỉ huy Sư đoàn 363 luôn đề ra phương hướng, chủ trương, biện pháp tiến hành đồng bộ, đa dạng nội dung biện pháp xây dựng đơn vị; tập trung từng bước đổi mới lề lối làm việc, phương pháp, tác phong công tác, lấy xây dựng các tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh tiêu biểu, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên là khâu trung tâm, then chốt góp phần tạo ra sự chuyển biến tiến bộ toàn diện, vững chắc. Công tác giáo dục truyền thống luôn được Sư đoàn quan tâm thực hiện nghiêm túc, chất lượng. Cán bộ, chiến sĩ luôn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch.
Chất lượng huấn luyện, SSCĐ của Sư đoàn ngày một nâng cao, hằng năm có 100% nội dung đạt khá, giỏi; diễn tập bắn đạn thật xuất sắc diệt mục tiêu, nhiều phân đội được Bộ Quốc phòng, Quân chủng khen thưởng và tặng Cờ “Đơn vị bắn giỏi”; tham gia hội thi, hội thao do Quân chủng tổ chức 100% đạt giỏi, nhiều tập thể, cá nhân đạt giải cao. Công tác xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật đi vào chiều sâu, ổn định vững chắc. Năm 2023, Sư đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ làm điểm cho Bộ Quốc phòng về “Huấn luyện điều lệnh, xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật”; bảo đảm tốt công tác hậu cần - kỹ thuật cho các nhiệm vụ. Nhiều năm liên tục Đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh, Sư đoàn đạt vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, là lá cờ đầu trong Phong trào Thi đua quyết thắng của Quân chủng. Đặc biệt, năm 2019, Sư đoàn được tặng Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ vì đã hoàn thành xuất sắc toàn diện các mặt công tác, tiêu biểu trong Phong trào Thi đua quyết thắng toàn quân. Bên cạnh đó, Sư đoàn thực hiện tốt hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”; thực hiện hiệu quả Phong trào Thi đua “Chung sức xây dựng nông thôn mới”, giúp đỡ nhân dân trên địa bàn, tạo sự đoàn kết, gắn bó tốt đẹp với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương. Năm 2024, Sư đoàn được tặng Cờ thi đua và bằng khen của Bộ Quốc phòng; nhiều đơn vị trực thuộc được TP Hải Phòng, tỉnh Quảng Ninh khen thưởng vì có thành tích cùng với nhân dân phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lụt, cháy rừng... Ngày 4-3-2025, Sư đoàn được Chủ tịch Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất… Những thành tích tiêu biểu, những phần thưởng cao quý đó tiếp tục khẳng định sự lớn mạnh, trưởng thành của Sư đoàn.
Viết tiếp truyền thống hào hùng, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 363 hôm nay nguyện chung sức, đồng lòng, đoàn kết thống nhất, chủ động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, không sợ gian khổ, hy sinh, ra sức thi đua rèn đức, luyện tài, huấn luyện giỏi, kỷ luyện nghiêm, sẵn sàng chiến đấu cao, quyết tâm xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; góp phần tô thắm truyền thống đơn vị Anh hùng LLVTND, bảo vệ vững chắc vùng trời Đông Bắc của Tổ quốc.
Đại tá NGUYỄN TRỌNG TIẾN - Chính ủy Sư đoàn 363